Forum portalu turystyka-gorska.pl
http://turystyka-gorska.pl/

Dalekie widoki, najstarszy polski przewodnik po Karkonoszach
http://turystyka-gorska.pl/viewtopic.php?f=1&t=20719
Strona 1 z 1

Autor:  Lech [ Śr sty 22, 2020 9:51 am ]
Tytuł:  Dalekie widoki, najstarszy polski przewodnik po Karkonoszach

Cytuj:
Pewien mieszkaniec Schmiedebergu (czyli dzisiejszych Kowar w Kotlinie Jeleniogórskiej), o którym niewiele właściwie wiadomo, nazywający się w spolszczonej wersji Karol Teodor Mattis (1789-1881), od 1821 r. zaczął bardzo intensywnie publikować przewodniki turystyczne po Karkonoszach, ilustrowane licznymi grafikami. Dziś znanych jest ponad dwadzieścia dzieł pisarskich tego autora i bardzo liczne, niezwykle realistyczne! i zarazem cenne grafiki. Zatem wszystko na to wskazuje, że w wieku 20-30 lat człowiek ten musiał zwiedzać wielokrotnie Karkonosze i znać wszystkie miejsca które opisywał. Problem jednak w tym że ówczesny Dolny Śląsk należał do Prus, zatem język którym posługiwał się Mattis to niemiecki. Szczęśliwym zbiegiem okoliczności na początku XIX wieku w okolicy Kowar Książę Antoni Henryk Radziwiłł kupił kilka posiadłości i przebywał w nich w porze letniej z rodziną. Prawdopodobnie własnie to wydarzenie doprowadziło do wydania jednego z dzieł Mattisa w języku polskim w Poznaniu (którym to namiestnikiem i wielkim mecenasem sztuki był własnie A. H. Radziwiłł). Być może Mattis oprowadzał po Karkonoszach i okolicy Kowar rodzinę księcia?, która wg. relacji historyków lubiła tego typu rozrywkę. Zresztą dzieci (synowie i córki) księcia były młodszymi rówieśnikami Mattisa. Wanda Augusta zmarła w 1845 roku niedaleko Kowar, a Eliza spotykała się z księciem Wilhelmem Pruskim w różnych ciekawych zakątkach tej własnie okolicy. Prawdopodobnie dzięki dofinansowaniu ze strony Radziwiłłów Mattis miał możliwość stworzenia tak dużej ilości swych przewodników i rycin. Tego się jednak nie dowiemy, czas zamazał wszelkie ślady i pozostaje nam jedynie spekulacja. Wiemy natomiast że pomiędzy 1827 a 1830 rokiem ukazały się w Poznaniu, po polsku 3 wydania jego dzieła "Olbrzymie góry widokami nayznakómietszemi, porządkiem po sobie idącemi w Dwudziestu dwóch Rycinach wystawióne wraz z Mappą, ułożone...". Na język polski wydawnictwo to przełożył Ur. J. Kołodziejowski. Trzeba zaznaczyć że ww. przewodnik jest kolejnym i ulepszonym, z serii druków, które to Mattis wydawał po niemiecku od 1821 r., co wymagało sporych nakładów finansowych.
źródło cytatu > https://500-mm.blogspot.com/2017/06/dal ... w-xix.html

Autor:  Walter [ Cz sty 23, 2020 4:32 am ]
Tytuł:  Re: Dalekie widoki, najstarszy polski przewodnik po Karkonos

Jak można być "młodszym rówieśnikiem". Albo jest się młodszym, albo rówieśnikiem.
....tak myślę.

Autor:  Lech [ Cz sty 23, 2020 8:01 am ]
Tytuł:  Re: Dalekie widoki, najstarszy polski przewodnik po Karkonos

Walter napisał(a):
Jak można być "młodszym rówieśnikiem". Albo jest się młodszym, albo rówieśnikiem.
....tak myślę.
Rówieśnik może być młodszy albo starszy o kilka lat. Inaczej mówiąc rówieśnicy to na ogół osoby z tego samego pokolenia. Moja siostra na przykład jest młodsza ode mnie o 3 lata i nie może być uważana za moją młodszą rówieśniczkę? To wcale nie jest tak, że czyjś rówieśnik to ktoś, kto urodził się dokładnie w tym samym dniu i o tej samej godzinie. :D

A co sądzisz o przedstawionych na wskazanej stronie faktach dotyczących dalekich widoków z Karkonoszy, pierwszego w języku polskim przewodnika po Karkonoszach, i w ogóle pierwszego w historii przewodnika górskiego po polsku, wydanego 3-krotnie w Poznaniu?

Strona 1 z 1 Strefa czasowa: UTC + 1
Powered by phpBB® Forum Software © phpBB Group
http://www.phpbb.com/